Kemik Erimesi (Osteoporoz)

Menopozdan sonra pek çok kadında osteoporoz ile sonuçlanabilen kemik kaybı gelişir. Sağlıklı kemik yoğun ve güçlüdür ve büyük miktarda basınca dayanabilir. Ancak, osteoporoz geliştiğinde, kemikler incelir ve kırılgan bir hal alır ki bu kemiklerin kırılma olasılığını arttırır. Kemiğe direncini veren maddeler özellikler kalsiyumun kemikten uzaklaşması ile osteoporoz oluşur. Östrojen hormonun olmadığı durumlarda kemik kaybı hızlanır ve menopozal dönemde gözlenen osteoporoz ortaya çıkar. Menopozda hormon replasman tedavisi alan kadınlarda kemik erimesi daha az olmaktadır fakat dikkat edilmesi gereken nokta günümüzde ateş basması gibi hiçbir menopozal şikâyeti olmayan kadınlara sadece kemik erimesini önlemek amacıyla östrojen yani hormon tedavisi önerilmemektedir.

Erken evrede osteoporoz fark edilebilecek nitelikte çok az fiziksel değişikliğe yol açar. Ancak, hastalık ilerledikçe özellikle omurga, el bilekleri ve kalça kemiklerinde basit travmalarla kırıklar oluşabilir. Kemik kaybı kişide ağrılara, boy kısalmasına, hareket kısıtlılığına ya da omurganın eğrilmesine dahi ("kocakarı kamburu" olarak da bilinir) yol açabilir.

Osteoporoz riskine katkıda bulunabilecek diğer etkenler:

• Sigara
• Çok fazla alkol tüketimi
• Çok az egzersiz, hareketsizlik
• Çok az kalsiyum alımı (şimdi ya da çocukluk çağında)
• Steroidler (astım ve artrit tedavisinde sık kullanılırlar) ve tiroid hormonu (çok yüksek dozda) gibi belirli ilaçların kullanımı
• Erken menopoz (45 yaşından önce)
• Genetik faktörler

Kemik Mineral Ölçüm Yöntemlerine göre:

Normal ----------------------> T-skor < -1 SD
Osteopeni -------------------> T-skor –1, -2.5 SD
Osteoporoz ------------------> T-skor> -2.5 SD ve kırık yok.
Yerleşik osteoporoz ---------> T-skor > -2.5 SD ve kırık var.

Tedavi:

İlaç tedavisinde kemik yıkımını azaltanlar (kalsiyum, bifosfonatlar, raloksifen, kalsitonin ve hormon replasman) ve kemik yapını arttıran (Flor, Paratiroid hormon, D vitamini) olmak üzere çeşitli ilaçlar kullanılır. Tedavide beslenme, egzersiz, yeterli güneş ışını alma, yaşam şeklinin düzenlemesi de önemlidir.

Korunmak için neler yapmalı?

• Kalsiyum ve D vitamini yönünden yeterli beslenme
• Güneş ışınlarından yeterince yararlanma
• Bol hareket ve egzersiz
• Sigara, alkol ve aşırı kafein gibi kötü alışkanlıklarında osteoporozu artırıcı etkenlerden uzak durma

Kaynak: Ankara Etlik Doğumevi (www.etlikdogumevi.gov.tr)